Wat is moeilijker om te stoppen: vapen of roken?

Sigaretten waren decennialang wereldwijd de belangrijkste bron van nicotineverslaving. Maar in de afgelopen tien jaar is vapen enorm in populariteit toegenomen, vooral onder jongere generaties. Hoewel veel mensen vapen beschouwen als een zogenaamd “veiliger” alternatief voor roken, komt er vaak een andere vraag naar boven: wat is moeilijker om te stoppen: vapen of roken?

Het antwoord is niet eenduidig. Zowel roken als vapen bevatten nicotine, een zeer verslavende stof. De manier waarop nicotine wordt afgegeven, de gewoonten die bij elke activiteit horen en zelfs de psychologie van het gebruik kunnen het stoppen met de ene activiteit echter moeilijker maken dan met de andere, afhankelijk van het individu.

1. Nicotineverslaving: de gemeenschappelijke factor

De kern van zowel roken als vapen wordt gevormd door nicotine, een chemische stof die afhankelijkheid in de hersenen creëert. Nicotine stimuleert de afgifte van dopamine – de “feelgood” neurotransmitter – waardoor gebruikers zich kalm, gefocust of tevreden voelen. Na verloop van tijd hunkeren de hersenen naar meer nicotine om hetzelfde effect te bereiken, wat leidt tot verslaving.

• Sigaretten leveren doorgaans hoge en snelwerkende doses nicotine, waardoor een krachtige versterkingslus ontstaat.
• E-sigaretten kunnen sterk variëren. Sommige e-liquids bevatten weinig nicotine, terwijl andere – met name e-liquids met zoutnicotine – even sterk of zelfs effectiever nicotine afgeven dan sigaretten.

Wat betreft verslavingspotentieel kunnen zowel vapen als roken even moeilijk zijn om te stoppen, afhankelijk van de nicotinesterkte en de gebruiksfrequentie.

2. De fysieke afhankelijkheid

Bij het stoppen met roken of vapen kunnen ontwenningsverschijnselen optreden zoals:

• Prikkelbaarheid of stemmingswisselingen
• Hangende trek
• Concentratieproblemen
• Rusteloosheid
• Slaapproblemen
• Toegenomen eetlust

Ontwenning van roken is in het begin meestal ernstiger, omdat het lichaam naast nicotine ook duizenden andere chemicaliën ontgift. Ontwenning van vapen kan in sommige gevallen milder aanvoelen, vooral als de persoon een lagere nicotineconcentratie dampt.

Omdat vapen echter discreter en frequenter kan zijn, consumeren sommige mensen uiteindelijk meer nicotine dan wanneer ze een pakje sigaretten zouden roken. Dit kan stoppen met vapen verrassend moeilijk maken.

3. De gewoonte

Nicotineverslaving gaat niet alleen over de chemische stof, maar ook over het ritueel en de gewoonte rondom het gebruik.

• Roken: Voor veel rokers is het aansteken van een sigaret, het tussen hun vingers houden en het nemen van rookpauzes een vast onderdeel van hun dagelijkse routine. Het sociale aspect van roken – zoals kletsen met vrienden tijdens rookpauzes – versterkt de gewoonte ook.
• Vapen: Vapen is gemakkelijker te integreren in het dagelijks leven omdat het niet dezelfde sterke geur heeft en apparaten bijna overal gebruikt kunnen worden. Dit kan leiden tot gedachteloos, continu puffen in plaats van geplande rookpauzes. Met andere woorden, terwijl roken ritueel-gebaseerd is, is vapen vaak gemak-gebaseerd – en die constante toegankelijkheid kan stoppen moeilijker maken.

4. Sociale en psychologische triggers

Zowel roken als vapen zijn gekoppeld aan psychologische triggers. Stress, verveling, sociaal contact of zelfs koffie drinken kan hunkering naar een sigaret opwekken.

• Rokers associëren sigaretten vaak met ontspanning of beloning.
• Dampers vertrouwen vaak op hun apparaat tijdens momenten van stress of angst en voelen zich misschien prettig omdat ze het altijd binnen handbereik hebben.

Omdat dampen discreter is, kan het nog meer verweven raken met dagelijkse copingmechanismen dan roken, waardoor het moeilijker wordt om de cyclus te doorbreken.

5. Verschillen in gezondheidsperceptie

Een andere factor is hoe mensen de risico’s inschatten.

• Sigaretten: De meeste mensen zijn zich bewust van de goed gedocumenteerde gevaren – longkanker, hartaandoeningen en andere rookgerelateerde ziekten. Deze kennis zorgt vaak voor een sterke motivatie om te stoppen.
• Dampen: Veel gebruikers zien dampen als “minder schadelijk” of zelfs ongevaarlijk. Deze perceptie kan de drang om te stoppen verminderen, waardoor mensen eerder geneigd zijn om langdurig te blijven dampen.

Dus hoewel sigaretten sterkere fysieke ontwenningsverschijnselen kunnen veroorzaken, kan het moeilijker zijn om te stoppen met dampen, omdat gebruikers niet altijd dezelfde druk voelen om te stoppen.

6. Welke is moeilijker te stoppen?

Het antwoord hangt af van de persoon, maar hier zijn enkele vergelijkingen:

Roken kan moeilijker te stoppen zijn vanwege de intense fysieke ontwenningsverschijnselen en het sterke rituele aspect van roken. De geur, smaak en diepe inhalatie creëren allemaal een zintuiglijke ervaring die moeilijk te vervangen is.

Dampen kan moeilijker te stoppen zijn vanwege de toegankelijkheid, de hogere nicotine-afgifte via e-liquids op zoutbasis en de perceptie dat het minder schadelijk is. Omdat dampers de hele dag door kunnen puffen zonder veel beperkingen, kan hun totale nicotine-inname hoger zijn, wat leidt tot een diepere afhankelijkheid.

Met andere woorden:

• Als je rookt, kan de fysieke verslaving sterker aanvoelen.
• Als je dampt, kan het moeilijker zijn om de gedrags- en gewoonteverslaving te doorbreken.

7. Strategieën om met beide te stoppen

Ongeacht welke strategieën je probeert te stoppen, overlappen ze elkaar vaak:

• Verminder geleidelijk de nicotine

Als je dampt, kun je na verloop van tijd overstappen op e-liquids met een lager nicotinegehalte. Rokers kunnen het aantal sigaretten per dag verminderen voordat ze volledig stoppen.

• Gebruik nicotinevervangende therapie (NRT)

Pleisters, kauwgom en zuigtabletten leveren gecontroleerde doses nicotine zonder schadelijke bijproducten, wat de ontwenningsverschijnselen helpt verlichten.

Identificeer triggers

Houd bij wanneer en waarom je naar nicotine verlangt – stress, verveling, sociale gebeurtenissen – en zoek gezondere alternatieven zoals diep ademhalen, sporten of kauwgom kauwen.

• Creëer barrières

Rokers: Koop geen pakjes “voor de zekerheid”.

Dampers: Houd je apparaat buiten bereik of verwijder online vape-apps.

• Zoek ondersteuning

Counseling, ondersteuningsgroepen of zelfs apps om te stoppen met roken kunnen je helpen verantwoording af te leggen.

• Overweeg medicatie

In sommige gevallen kunnen artsen medicijnen voorschrijven zoals varenicline (Chantix) of bupropion (Zyban) om de hunkering te verminderen.

8. Slotgedachten

Dus, wat is moeilijker om te stoppen: vapen of roken? De waarheid is dat beide even uitdagend kunnen zijn, maar om verschillende redenen.

• De moeilijkheid van roken ligt in de krachtige fysieke ontwenningsverschijnselen en diepgewortelde rituelen.
• De uitdaging van vapen ligt in de constante toegankelijkheid, het hogere nicotinepotentieel en de perceptie dat het minder schadelijk is.

Uiteindelijk hangt de “moeilijkste” optie af van iemands gewoonten, nicotine-inname en mindset. Het belangrijkste is het erkennen van de verslavende aard van beide en een bewuste poging doen om te stoppen als je een gezonder, nicotinevrij leven wilt leiden.

Het is niet gemakkelijk om van beide gewoonten af ​​te komen, maar met de juiste ondersteuning, strategieën en vastberadenheid is het absoluut mogelijk.