Is vapen een echte oplossing voor zware rokers?

Zware rokers worstelen al tientallen jaren met het loskomen van de greep van traditionele sigaretten. Hoewel nicotinevervangende middelen (NVT’s) zoals kauwgom, pleisters en zuigtabletten beschikbaar zijn, varieert de effectiviteit ervan sterk. De afgelopen tien jaar is vapen in de belangstelling komen te staan ​​als mogelijk alternatief. Het belooft minder schadelijke chemicaliën dan verbrandbare tabak en biedt een rookervaring zonder as, teer of rook. Maar is vapen echt een oplossing voor zware rokers, of vervangt het simpelweg de ene gewoonte door de andere?

In dit artikel onderzoeken we hoe vapen zich verhoudt tot roken, of het zware rokers echt helpt om te minderen of te stoppen, en welke risico’s en voordelen deze keuze met zich meebrengt.

1. De uitdagingen voor zware rokers

Zware rokers – zij die een pakje of meer per dag roken – vinden het vaak veel moeilijker om te stoppen dan gelegenheids- of lichte rokers. De uitdagingen zijn onder andere:

• Nicotineverslaving: Sigaretten leveren nicotine snel af aan de hersenen, waardoor een sterke hunkering wordt versterkt.
• Gedragsgewoonten: Roken is niet zomaar een chemische verslaving; het is verbonden met routines – koffiepauzes, stressvermindering, sociaal contact.
• Ontwenningsverschijnselen: Prikkelbaarheid, slapeloosheid en concentratieproblemen saboteren vaak stoppogingen.
• Mislukte pogingen: Veel zware rokers hebben meerdere keren geprobeerd te stoppen met traditionele methoden en zijn teruggevallen, waardoor ze sceptisch zijn geworden over nieuwe benaderingen.
• Dit is waar vapen aantrekkelijk is geworden: het bootst het hand-tot-mondritueel na, produceert inhaleerbare damp en kan nicotine in verschillende sterktes leveren.

2. Waarom vapen aantrekkelijk is voor zware rokers

• Vergelijkbare ervaring met roken

In tegenstelling tot pleisters of kauwgom bootst vapen de fysieke handeling van roken na: inhaleren, uitademen en zelfs keelhits ervaren. Voor zware rokers helpt deze vertrouwdheid de overgang te vergemakkelijken.

• Nicotinecontrole

E-liquids en wegwerpvapes zijn verkrijgbaar in verschillende nicotinesterktes, vaak variërend van nul nicotine tot hoge concentraties. Rokers kunnen beginnen met sterkere opties en deze vervolgens geleidelijk afbouwen.

• Verminderde blootstelling aan schadelijke chemicaliën

Sigarettenrook bevat meer dan 7000 chemicaliën, waaronder minstens 70 bekende kankerverwekkende stoffen. Public Health England heeft verklaard dat vapen “minstens 95% minder schadelijk is dan roken”, hoewel het niet zonder risico is. Voor zware rokers kan het verminderen van blootstelling aan teer en koolmonoxide een aanzienlijk gezondheidsvoordeel opleveren.

• Directe tevredenheid

Podsystemen en wegwerpvapes geven nicotine snel af, net als sigaretten. Dit is cruciaal voor zware rokers die direct verlichting nodig hebben van hun hunkering naar een sigaret.

3. Helpt vapen rokers daadwerkelijk om te stoppen?

Het onderzoek is gemengd, maar veelbelovend:

• Studies naar effectiviteit: Een gerandomiseerde gecontroleerde studie uit 2019, gepubliceerd in het New England Journal of Medicine, toonde aan dat e-sigaretten bijna twee keer zo effectief waren als nicotinevervangende therapie bij het stoppen met roken.
• Zorgen over dubbel gebruik: Veel rokers stappen niet volledig over, maar worden dubbelgebruiker (roken en vapen tegelijk). Hoewel dit nog steeds enige schade beperkt, komen de volledige voordelen pas tot uiting bij een volledige overstap.
• Langetermijnresultaten: Uit onderzoek blijkt dat rokers die volledig overstappen op vapen, vaker rookvrij blijven dan rokers die andere stophulpmiddelen gebruiken. Stoppen met vapen zelf kan echter een uitdaging blijven.

4. Mogelijke nadelen voor zware rokers

Hoewel vapen voordelen biedt, zijn er ook zorgen waar zware rokers rekening mee moeten houden:

• Nicotineverslaving blijft bestaan

De meeste vapes geven nog steeds nicotine af. Hoewel het misschien een minder schadelijke methode is dan sigaretten, blijft de gebruiker afhankelijk.

• Gezondheidsrisico’s van vapen

Hoewel vapen veiliger is dan roken, is het niet ongevaarlijk. Zorgen zijn onder andere longirritatie, mogelijke cardiovasculaire effecten op de lange termijn en blootstelling aan stoffen zoals formaldehyde (bij zeer hoge temperaturen).

• Risico op terugval

Sommige rokers gebruiken vapen als noodoplossing, maar vallen uiteindelijk terug naar sigaretten, vooral tijdens stressvolle periodes.

• Kosten en toegankelijkheid

Voor zware rokers kan vapen soms duurder zijn dan roken, vooral met wegwerpvapes. De beschikbaarheid verschilt ook per regio vanwege regelgeving en verboden.

5. Hoe zware rokers succesvol kunnen overstappen op vapen

Voor degenen die vapen overwegen als manier om te minderen of te stoppen met roken, is strategie belangrijk:

• Begin met een hogere nicotineconcentratie

Zware rokers hebben vaak e-liquids met een hogere nicotineconcentratie of salt nic vapes nodig om de tevredenheid van sigaretten te evenaren. Te laag beginnen vermindert de hunkering mogelijk niet.

• Kies het juiste apparaat

Podsystemen en wegwerpproducten zijn meestal het beste voor rokers en bieden een strakkere trek en een sterke nicotineafgifte, die sterk lijkt op sigarettengebruik.

• Verlaag geleidelijk de nicotineconcentratie

Zodra de nicotineconcentratie stabiel is, kunnen gebruikers de nicotineconcentratie stapsgewijs verlagen, waardoor stoppen na verloop van tijd gemakkelijker wordt.

Voorkom dubbel gebruik

Volledig overstappen op vapen maximaliseert de schadebeperking. Minderen met sigaretten, maar niet helemaal stoppen, beperkt de voordelen.

• Stel een stopdoel

Sommige zware rokers gebruiken vapen als een permanent alternatief, terwijl anderen het zien als een opstapje naar volledige nicotinevrijheid. Het stellen van intenties maakt het proces duidelijker.

6. Volksgezondheid en meningen van experts

Gezondheidsorganisaties blijven verdeeld:

• Pro-Harm Reduction: Public Health England en Cancer Research UK benadrukken de rol van vapen bij het verminderen van de schade voor volwassen rokers die niet op een andere manier kunnen stoppen.
• Waarschuwende standpunten: De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat vapen nieuwe risico’s kan introduceren en nicotinegebruik kan normaliseren.
• Gebalanceerde aanpak: Veel gezondheidsexperts zijn het erover eens dat vapen een minder schadelijk alternatief is voor zware rokers die niet op een andere manier kunnen stoppen, maar stoppen met alle nicotineproducten blijft het gezondste doel.

Voor zware rokers kan vapen inderdaad een echte oplossing zijn, vooral in vergelijking met doorgaan met roken. Het biedt de nicotine waar ze naar verlangen, de rituelen waaraan ze gewend zijn en aanzienlijk minder schadelijke chemicaliën dan sigaretten. Onderzoek toont steeds vaker aan dat vapen rokers kan helpen stoppen wanneer andere methoden falen.

Het is echter geen perfecte oplossing. Nicotineverslaving blijft bestaan, de gezondheidseffecten op de lange termijn worden nog onderzocht en het succes hangt af van het volledig afstappen van sigaretten in plaats van dubbelgebruik.

Uiteindelijk moet vapen worden gezien als een hulpmiddel om schade te beperken – een opstapje naar een betere gezondheid. Voor zware rokers die het hebben geprobeerd met pleisters, kauwgom of wilskracht alleen, maar daar niet in zijn geslaagd, kan vapen de reddingslijn zijn die hen helpt om definitief te stoppen met roken.