Als het gaat om nicotinehoudende producten, of het nu traditionele sigaretten of moderne vapes zijn, is de vraag “hoeveel trekjes per dag is te veel?” een veelvoorkomende vraag. Het geven van een definitief getal is echter niet eenvoudig, omdat dit afhangt van verschillende individuele en productgerelateerde factoren.
1. Individuele factoren
- Tolerantie en fysiologische verschillen
Een van de belangrijkste redenen waarom het moeilijk is om een specifiek getal voor “te veel trekjes” te bepalen, is individuele tolerantie. Net zoals sommige mensen meer cafeïne kunnen verdragen zonder zich nerveus te voelen of slaapproblemen te krijgen, terwijl anderen zeer gevoelig zijn voor zelfs een kleine hoeveelheid, geldt hetzelfde voor nicotine. Sommige mensen kunnen een relatief groot aantal trekjes nemen zonder op de korte termijn significante negatieve effecten te ervaren, terwijl anderen de impact van nicotine, zoals een snelle hartslag, duizeligheid of misselijkheid, al na een paar trekjes kunnen voelen.
Genetische samenstelling speelt ook een rol. Bepaalde genetische variaties kunnen van invloed zijn op de manier waarop het lichaam nicotine verwerkt. Sommige mensen breken nicotine bijvoorbeeld sneller af, waardoor ze meer trekjes kunnen verdragen voordat ze een schadelijk niveau bereiken. Mensen met een trager nicotinemetabolisme daarentegen, bereiken potentieel gevaarlijke niveaus van de chemische stof in hun bloedbaan sneller met minder trekjes.
- Gezondheidstoestand
De huidige gezondheidstoestand van een persoon kan van grote invloed zijn op wat een “veel” trekje is. Mensen met reeds bestaande hartaandoeningen, zoals hartritmestoornissen of coronaire hartziekte, lopen een veel hoger risico op nadelige cardiovasculaire effecten van nicotine. Zelfs een relatief klein aantal trekjes kan ervoor zorgen dat de bloedvaten zich vernauwen, waardoor de bloeddruk stijgt en het hart extra wordt belast. Evenzo zijn mensen met ademhalingsproblemen zoals astma of chronische obstructieve longziekte (COPD) kwetsbaarder voor de irriterende stoffen en chemicaliën in sigaretten of e-liquids. Voor hen kunnen een paar trekjes hoestbuien, piepende ademhaling of verergering van hun onderliggende ademhalingsaandoening veroorzaken, waardoor wat voor een gezond persoon een normale hoeveelheid zou kunnen zijn, voor hen te hoog wordt.
2. Productgerelateerde factoren
- Nicotineconcentratie
De nicotineconcentratie in het gebruikte product is een cruciale bepalende factor. In traditionele sigaretten kan de hoeveelheid nicotine variëren, maar gemiddeld bevat een enkele sigaret ongeveer 8-20 milligram nicotine, waarvan slechts een fractie daadwerkelijk door het lichaam wordt opgenomen met elke trek. In de vapewereld kunnen nicotineconcentraties sterk variëren, van zeer lage niveaus van 3 milligram per milliliter (mg/ml) in sommige e-liquids, vaak favoriet bij mensen die proberen te stoppen met nicotine, tot extreem hoge concentraties van 50 mg/ml of meer in nicotinezouten die worden gebruikt in pod-gebaseerde vapesystemen. Iemand die een vape-liquid met een hoge nicotineconcentratie gebruikt, absorbeert meer nicotine per trekje in vergelijking met iemand die een product met een lagere concentratie gebruikt. Iemand die 10 trekjes neemt van een e-liquid met een hoog nicotinegehalte en een hoge zoutconcentratie, kan dus evenveel of meer nicotine binnenkrijgen dan iemand die 30 trekjes neemt van een e-liquid met een lage nicotineconcentratie.
- Duur en intensiteit van de trekjes
De manier waarop iemand een trekje neemt, is ook van belang. Een lange, diepe trek brengt meer van de inhoud van het product, inclusief nicotine en andere chemicaliën, in de longen dan een korte, ondiepe trek. Bovendien komt er bij een krachtige inhalatie meer van de aerosol of rook in de luchtwegen terecht. Dit betekent dat twee mensen die hetzelfde aantal trekjes nemen, kunnen worden blootgesteld aan verschillende hoeveelheden nicotine en andere mogelijk schadelijke stoffen, afhankelijk van hoe ze die trekjes nemen.
3. Algemene richtlijnen en risico’s
Hoewel er geen universeel getal is, is het belangrijk om te weten dat elke hoeveelheid nicotine die wordt blootgesteld risico’s met zich meebrengt. Nicotine is zeer verslavend en zelfs een klein aantal trekjes per dag kan na verloop van tijd tot afhankelijkheid leiden. Regelmatige blootstelling aan nicotine kan ook langetermijneffecten hebben op de hersenen, vooral bij adolescenten en jongvolwassenen wier hersenen nog in ontwikkeling zijn.
Ruwe schattingen: als iemand dampt met een e-liquid met een gemiddelde nicotineconcentratie (ongeveer 6-12 mg/ml) en meer dan 20-30 trekjes per dag neemt, loopt hij of zij mogelijk een hoger risico op nicotinegerelateerde bijwerkingen en het ontwikkelen van een verslaving. Bij traditionele sigaretten wordt het roken van meer dan 10 sigaretten per dag (uitgaande van een gemiddeld aantal trekjes per sigaret, dat kan variëren, maar vaak wordt geschat op 10 tot 15 trekjes per sigaret) over het algemeen beschouwd als een aanzienlijk verhoogd risico op het ontwikkelen van ernstige gezondheidsproblemen zoals longkanker, hartaandoeningen en luchtwegaandoeningen na verloop van tijd.
Het is ook belangrijk om rekening te houden met de cumulatieve effecten. Zelfs als iemand een ogenschijnlijk klein aantal trekjes per dag neemt, kan de langdurige blootstelling aan de chemicaliën in sigaretten of e-liquids zich ophopen en schade aan het lichaam veroorzaken.
Kortom, het bepalen van hoeveel trekjes per dag als veel wordt beschouwd, is een complexe kwestie die afhangt van individuele factoren zoals tolerantie en gezondheidstoestand, evenals productgerelateerde aspecten zoals nicotineconcentratie en trekkenmerken. De beste aanpak is om de blootstelling aan nicotine zoveel mogelijk te beperken. Als u zich zorgen maakt over uw nicotine-inname of de mogelijke gezondheidsrisico’s die gepaard gaan met uw trekgedrag, is het raadzaam om een zorgverlener te raadplegen die u persoonlijk advies kan geven op basis van uw specifieke omstandigheden.