Heeft Amsterdam in Nederland 30.000 wegwerp e-sigaretten verkocht?

In de afgelopen jaren is het gebruik van wegwerp e-sigaretten (ook wel “disposables” genoemd) enorm toegenomen in Nederland, vooral onder jongeren. Deze kleurrijke, vaak naar fruit smakende elektronische sigaretten zijn goedkoop, makkelijk verkrijgbaar en vergen geen onderhoud. Maar met de groeiende populariteit komt ook meer toezicht, regelgeving en bezorgdheid.

1. Waar komt het getal van 30.000 vandaan?

Allereerst is het belangrijk te begrijpen dat dit cijfer niet afkomstig is uit een officieel verkooprapport van een retailer of een producent. De bron van deze bewering lijkt te liggen bij recente controles van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en gemeentelijke handhavers in Amsterdam.

Tijdens meerdere inspecties en invallen bij winkels, shisha-lounges, en nachtwinkels in de stad werd een grote hoeveelheid illegale wegwerp e-sigaretten aangetroffen. In totaal zouden er ruim 30.000 stuks in beslag zijn genomen — dus niet verkocht, maar onderschept.

2. Waarom zijn deze producten in beslag genomen?

De reden waarom deze wegwerp e-sigaretten werden geconfisqueerd, heeft te maken met verschillende overtredingen van de Nederlandse wetgeving:

• Producten met een te hoog nicotinegehalte (meer dan 20 mg/ml is verboden in Nederland).

• Ontbrekende waarschuwingen op de verpakking, wat verplicht is volgens Europese regelgeving.

• Verkoop aan minderjarigen, wat strafbaar is.

• Onwettige marketing gericht op jongeren (felle kleuren, snoepsmaken, cartoonachtige vormgeving).

• Import van producten die niet zijn aangemeld bij de NVWA of CE-gekeurd zijn.

Veel van deze producten zijn van merken als Elf Bar, Lost Mary en HQD – populair op TikTok en Instagram, maar vaak niet toegestaan op de Nederlandse markt.

3. Hoe populair zijn wegwerp e-sigaretten in Amsterdam?

Amsterdam is een kosmopolitische stad met veel jongeren, studenten en toeristen. Dat maakt de stad een aantrekkelijke markt voor nieuwe lifestyle-producten zoals e-sigaretten. Volgens recente schattingen:

• Rookt of vapet ongeveer 15-20% van de jongeren tussen 16 en 25 jaar in Amsterdam regelmatig.

• Wegwerp e-sigaretten zijn verreweg het meest populair onder beginnende gebruikers vanwege de lage instapdrempel.

Er zijn geen officiële verkoopcijfers beschikbaar, maar de grote inbeslagnames wijzen erop dat de vraag en het aanbod aanzienlijk zijn — legaal én illegaal.

4. Jongeren in het vizier

Een belangrijk punt van zorg is dat deze producten duidelijk gericht zijn op minderjarigen:

• Ze zijn vaak te koop in de buurt van scholen en universiteiten.

• Ze bevatten smaken als “bubblegum”, “aardbei-ijs” of “watermeloen mint”, die aantrekkelijk zijn voor jongeren.

• Ze worden online en via sociale media aangeboden, vaak zonder leeftijdscontrole.

Volgens het Trimbos-instituut heeft ruim 25% van de Nederlandse jongeren onder de 18 jaar wel eens een wegwerp e-sigaret geprobeerd. Een zorgwekkende ontwikkeling, vinden artsen en ouders.

5. Wat zegt de Nederlandse wetgeving?

In Nederland is de verkoop van e-sigaretten streng gereguleerd:

•  Verkoop is alleen toegestaan aan personen vanaf 18 jaar.

• Smaakjes (anders dan tabakssmaak) zijn verboden per 1 januari 2024.

•  Verpakkingen moeten voorzien zijn van waarschuwingen en ingrediëntenlijsten.

•  Producten moeten aangemeld zijn bij de NVWA.

• Er gelden beperkingen op reclame en promotie, met name online.

De in beslag genomen producten in Amsterdam voldeden aan geen van deze voorwaarden en waren dus illegaal op de markt gebracht.

6. Wat gebeurt er met de in beslag genomen e-sigaretten?

De producten die tijdens de inspecties zijn ingenomen, worden:

• Onderzocht op samenstelling en veiligheid.

• Geregistreerd als bewijs in administratieve of strafrechtelijke procedures.

• Vernietigd onder toezicht van de autoriteiten als blijkt dat ze niet aan de eisen voldoen.

Winkeliers die betrokken zijn bij deze illegale handel, riskeren boetes tot €45.000, tijdelijke sluiting of zelfs strafrechtelijke vervolging.

7. Wat zeggen experts?

De meningen over e-sigaretten blijven verdeeld.

Gezondheidsexperts:

• Waarschuwen voor de gezondheidsrisico’s, vooral voor jongeren.

• Stellen dat e-sigaretten geen veilig alternatief zijn voor tabak, vooral niet als het gaat om longontwikkeling bij adolescenten.

• Steunen het recente verbod op smaakjes.

Brancheorganisaties:

• Zien e-sigaretten als een hulpmiddel voor rokers om te stoppen.

• Pleiten voor een onderscheid tussen gereguleerde producten en illegale producten.

• Vinden dat handhaving belangrijk is, maar dat legitieme aanbieders niet gestraft moeten worden.

8. En wat met het milieu?

Een bijkomend probleem is het milieueffect van wegwerp e-sigaretten:

• Ze bevatten batterijen, plastic en giftige stoffen.

• Er is geen gestructureerd systeem voor inzameling of recycling.

• Veel van deze producten belanden op straat, in de prullenbak of in het water.

Milieuorganisaties pleiten voor een totaalverbod op wegwerp vapes of de invoering van een statiegeldsysteem.

9. is er 30.000 keer verkocht?

Het korte antwoord: Nee, Amsterdam heeft niet officieel 30.000 wegwerp e-sigaretten verkocht.
Maar: Er zijn meer dan 30.000 illegale exemplaren in beslag genomen, wat erop wijst dat de vraag groot is en de controle nog tekortschiet.

Deze cijfers laten zien dat er dringend behoefte is aan:

• Betere handhaving

• Meer voorlichting voor jongeren

• Striktere controles op de verkoopkanalen

• Duurzamere alternatieven

Amsterdam heeft hier een belangrijke rol te spelen als progressieve, internationale stad — niet alleen door handhaving, maar ook door educatie en beleid.